AKLANON PROUD

ni Darwin Tapayan Minumutya ka’t niluludhan ng madla Sa kislap mong taglay sila’y napatunganga Naghumlad ng palad, sakali’y biyaya; Hangaring marupok ang maging dakila. Masdan mo ang maralita ng lansangan ‘Di baga’t uhaw sayong kadakilaan, Sayo’y nanikluhod sakali’y makamtan Hangari’y malasap kislap na ‘yong tangan. Ikaw nga’y ugat ng kapangahasan Ng madlang sayo’y dumakila’t umasam Hangad ay magpakariwasa sa yaman Ni hindi minasid, tao ng lansangan. Kislap mo’y sadyang maningas, mapangsilaw Murang papel kung ika’y sadyang matanaw Ngunit kapara’y hiyas na mapang-uhaw Sa mundong ito’y yaring ikaw ang gugunaw.

ni Darwin Tapayan Sa aking paglalakbay, Pangamba’t takot ay nanalaytay; Pighati, lungkot at lumbay Ay numumuo sa masalimuot kong buhay. Sa aking pakikisalamuha, Minsang nadama ko ang pagluha Lumbay at kimkim ay nanguna, Sa puso namumuhay, ako’y nangamba. Sa aking pakikipamuhay, Minsang natisod sa bato’t nalatay Winaring wala ng makikiramay Akong wala ng pag-asang mabuhay. Sa aking paglalandas, Sa daan ng buhay ako ay nadulas, Nawari ko ang lungkot ay wala ng lunas; Kagandahan ng buhay ay kailan ko kaya matatalastas. Sa panahon ng kalungkutan ay namutawi, Panambitan ko’y aking ibinati; Sa langit ay bumuntong at nakiwari Sana’y lumbay ay mahawi. Pumatuloy ang yugto ng panahon Pumatuloy ang pagsubok at hamon, Ngunit asam ko’y pag-asang ayon— Ngiti sana’y siya ang hihilom. Sugatan ang puso’t isip ko’t diwa, Batid kong ang ngiti’y may hiwaga, Siyang lunas sa pighati ko’t pagdurusa Talastas kong siya ang aking umaga. ...

ni Darwin Tapayan Malamig ang simoy ng hanging humahaplos Sa puso ko’y umaawit, nagsasayang lubos May galak ang mga dahon sa puno Wari kong nagsasayaw sa himig ng Pasko. O kaysarap pakinggan himig ng lansangan Kalansing ng murang kahoy na may mga tansan Dulot ng tugtugin: Pasko ay sadyang ligaya Tiyak na buhay ay malulubos sa pag-asa. Himig ng Pasko ay laganap sa nayon Kapagdaka, naantig na puso ay napapalingon Hinahanap awiting nagsariwa ng aking buhay Sa bawat sandal ay nagdudulot ng kulay. O kay saya, hali na at magdiwang Ikagalak isang maanyo at butihing pagsilang Ng sanggol na Jesus sa sabsaban ng inang mahal Nawa’y maisapuso at isahimig ang anyong banal. Sumaliw na ang tinig sa tugtuging marangya Aliw-iw ay sadyang naaantig, mariwasa; Sa himig ay namulat ang puso kong pahat Sa pagdiriwang na nga’t dakila sa lahat.

ni Darwin Tapayan Sadyang kay lungkot ang maghiwalay Sa isang tapat at kaibigang tunay. Ako’y nagdaramdam ng lubos, Subalit ika’y nasa puso’t ‘di malilimot. Kaibigan, salamat sa magandang ala-ala, Salamat sa masaya’t makulay nating pagsasama. Naisip ko, ano kaya ang bukas na sa ati’y naghihintay? Nawa’y maging masaya at gumanda ang ating buhay. Malungkot man, ika’y sadyang nasa puso ko… Paalam kaibigan matalik at totoo.

ni Darwin Tapayan by ponoramio Kabataan… kabataan, Ikaw na mulat sa bagong kabahisnan Handog  ka ng Diyos sa kaunlaran Sa masagana at mapayapang bayan. O kabataan… anak ng Diyos Pinagpala ka sa kaibigan lubos Ikaw na huwaran sa lahat ng musmos, Sabik ng Diyos ay huwag nawang malimot. Kabataan… magsumikap ka’t magtiyaga Batirin ang inam ng pagpapala Itatag ang saligan ng pananampalataya At ihandog ang karunungan sa kapwa. Kabataan, landas mo’y pakatuwirin Kautusan Niya’y iyong sundin Nang ika’y di mapariwara sa dilim Nang buhay mo’y umunlad rin. Kabataan… hali na sa kapatiran Mag-isa at mangagsipagkaibigan Sama-samang harapin ang kinabukasan, Maglakbay sa landas ng kutuwiran. Kabataan, magulang mo’y umaasa Buhay mo sa bukas ay gumanda Na sa kanila’y ihandog ang ligaya, Mainam at matatag na pagsasama. O kabataan, magsumikap kang maabot Pangarap mong sa bukas ay handog, Sa Simbaha’y karangalan nawa ang dulot, Paglago ng kapatiran ay isa-Diyos. ...

isang sanaysay ni Darwin Tapayan Pinangangambahan ngayon ng libu-libong mga mahihirap na benipesaryo ng Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4P’s) ng gobyerno na baka alisin na ang programang ito na para sa kanila ay nakatulong ng malaki. Gayunman mga kaibigan, hayaan nyo pong ibahagi ko sa inyo ang 4P’s na tiyak na magbibigay ng tulong sa atin hindi lamang sa mga pagkakataong ito kundi sa panghabambuhay. Tatawagin ko ang 4P’s na ito na 4P’s sa Pag-unlad sa Buhay.  Ang mga P na ito ay: Pangarap, Pananampalataya, Pagsisikap, at Paglilingkod. Ang mga ito ang napatunayan kong naging tulong sa akin sa kung anong mga tinatamasa kong mga pag-unlad sa buhay ngayon. Ang unang P ay Pangarap. Ang pag-unlad sa buhay ay nagsisimula sa pangarap. Ang pangarap ang siyang nagiging inspirasyon natin upang kumilos tungo sa pag-unlad. Ibig sabihin, sinuman ay hindi uunlad sa buhay na ito kung siya ay walang pangarap. Nawa ito ang iukit ng mga magulang sa kanilang mga anak na habang sa murang ed...

ni Darwin Tapayan Sa tunga it katueugon Masadya nga panamgo ro nangin dayon: Kabuhi nga eangitnon Kalipay nga owa it utbong. Ginbaktas mabato nga daeanon Paagto sa bukid nga may katayugon; Gintikeod ro bato nga nagapangatubangon Sa mahaba kong daeanon. Naabot gid ro punta it bukid Sa manami nga taeamnan naniid; Nangaon prutas  nga manamit O ano kananam, o kabuhi matam-is! O ano kanami nga panamgo— Pangabuhi nga imaw gid ro handom ko; Sa pagdayon it mga paniempo Makita ko gid ro kamatuoran it rayang panamgo.

ni Darwin Tapayan Panamgo, handom ag eupad Kaparas it pispis nga nagapasimpaead Nga sa kahawaan ag sa panganod nagaantad Ag sa kaeawuron hay nagapanagwad. Mapaeangit, mapaeugta ukon mapaeawod Eupad nga matuod indi basta mahawod Mahimakasan, suba man ukon bantod Sa eawod, nagahampang sa baeod. Do eupad nga hilway ag makanay Sa ulihi, tuman ro kalipay Ag sa eugta’y magabalik daea ro katawhay, Agud ulikdon ro kabuhing kato’y ahaw. Daya akong paandam: “Magdahan eang sa pageupad Basi kong ikaw hay hinandad Ag hilipat sa ginpanaad— Kabuganaan nga kanday Nanay ag Tatay hay gintagtag.”

ni Darwin Tapayan Owa man siguro it maeain karon Alinon ko t-a nahagustuhan ko ron; Indi eang kamo mahangawa kakon Kung nagatangda sa kaeangiton. “Tan-awa baea si Makaruyon Nasamad ro ueo eon karon; Sa sobrang pag-inambisyon Owa ma’t nahimuan ron!” Maeain kung mag-inambisyon Kung ‘di maghugod, ‘wa’t paeaabuton; Makaro’y nag-abot eon ro dag-on Maeapit eon lang ag makatapos it pagtuon. Napangutana ko: ako gid baea ra? Bisan abong kalisod, sige eang a Maabo man ra a’ng kapareha— Mga ambisyoso, ambisyosa. Itanom ko gid sa a’ng isip ron— Maabot ko gid ro a’ng mga ginahandom Sa ulihi nga mga dinag-on Makita n’yo eon ro husto nga si Makaruyon.

Sangka panan-awan (news analysis) ni Darwin T. Tapayan   Sambilog eang raya sa mga 'spaghetti wire' installation sa banwa it Kalibo.  Hara eon kuno ro tiyempo nga magapatigayon it ‘political will’ ro mga opisyales it banwang Kalibo may kaangtanan sa kabuhayon eon nga problema sa nagagumon ag ‘wa sa ayos nga pagkabit ag pagtakod it mga kable ag kuryente sa rayang banwa. Daya ro ginpahayag ni Vice Mayor Madeline Regalado sa nagtaliwan kara nga 16 th regular session it Sangguniang Bayan may kaangtanan sa resolusyon nga ginproponer ni SB Philip Y. Kimpo Jr. nga nagaayo sa alkalde nga istriktuhon ro pagpapaayos sa maeaw-ay nga pagtakod it mga kable ag kuryente sa banwa. Sa kamatuoran, mangku sampae raya sa bise alkalde ag sa alkalde bangud nga sa kabuhayon nanda nga nagpungko nga ospisyal sa banwa, naghueat pa sanda nga ro bata nga opisyal ro magapadumdom kanda. Iba gid man siguro kon nagakagueang eon, indi eon madumduman kon ano ro dapat asikasuhon. Ay sa bukon it h...

Sangka panan-awan (news analysis) ni Darwin T. Tapayan Ginakabuligan it rescue team ro sangka 55-anyos nga eaki matapos nga habungguan it nagahagunos nga van sa Brgy. Bulwang, Numancia. Imaw ra sambilog sa tatlo nga napatay sa sueod it sang-dominggo bangud sa paspas nga padaeagan it iba nga mga saeakyan. Ku nagtaliwan ng dominggo, ‘baw tatlo gid ro patay matapos nga masaeawig ukon mabanggaan it nagahagunos nga mga saeakyan iya sa probinsya it Akean! Patay gid ro 40-anyos nga maestra nga si Eden Benitez, daywang adlaw matapos nga masaeawig it kasunod nga armored van ro ginamaneho kara nga motorsiklo sa Brgy. Linabuan Sur, Banga. Natabu ra agahon ku nagtaliwan nga Oktubre 26, Miyerkules nga adlaw. Bangud sa madasig ro padaeagan it armored van, inapok gid ro makeueuoy nga manugturo sa sementado nga karsadahon ag nabasag gid ro ana nga helmet. Malala gid ro lastro nga naangkon na sa ueo euwas pa sa mga nina nana sa nagkaeain-eain nga parte ku anang eawas. Kanugon, ay bangud ea...

By Darwin Tapayan Improved house of an OSPC member compared to a humble abode of a non-member in Osman village. OSPC members religiously maintain their backyard nurseries, even involving children in the family. Photo courtesy of DENR  VI The Community-Based Forest Management in Aklan is actively participated by 23 community people’s organizations (PO’s). According to Chief, Technical Service Division V For. Merlene Aborka of Aklan Provincial Environment and Natural Resources (PENRO), eight of these 23 PO’s are government partners in National Greening Program (NGP) implementation. PENRO Ivene Reyes said that one of the best among these PO’s is the Osman-San Dimas Producers Cooperative (OSPC) in Brgy. Osman, Malinao, Aklan. Osman is one of the two barangays in the last mountain range in the municipality of Malinao which is 14km far from the Brgy. Poblacion and 26km away from the provincial Capitol in Kalibo. The barangay has a total area of 1,600has wherein 1,300has of thi...

isang talumpati na isinulat ni Darwin Tapayan “Kabataan… haplusin mo ang iyong lumipas…,” pagsulat ng mga maninitik na sina Lolita Nakipil at Leticia Dominggo. “Sa panitikan mo, doon natitik / Kultura ng lahi, banal na mithiin / Sikhay sa paggawa, wagas na damdamin / Bawat Pilipinong may pusong magiting.” Ang aking talumpati ngayong gabi ay handog para sa mga kabataang gaya ko at kung inyong mararapatin ay para sa lahat ng mga nagmumukhang-bata at nag-iisip-bata (ngingiti)… hindi biro lang poi yon! Sa katunayan, marahil ay nabibingi na tayo sa paulit-ulit na salita mula sa bayaning dakila—“Ang kabataan, pag-asa ng bayan.” Bagaman gasgas na, ang katotohanang ito kailan man ay 'di na kukupas pa. Saan man, kailan man, ‘di ko maipagkakaila, “Ako ang pag-asa ng bayan.” Ating ikarangal ang lahing matapang , magiting sa sandaigidigan, upang kanilang mabatid ganda n gating kasaysayan. Ang bayang ito ay humaharap sa samu’t saring suliranin at usapin sa kasalukuyan, panloob man it...

by Darwin T. Tapayan The Provincial Environment and Natural Resources (PENRO) –Aklan continues on preparing and planting activities to meet the National Greening Program (NGP) target area of 1,414.00 hectares all over the province this year 2016. At the end of July 2016, PENRO-Aklan reported that they already planted 991.00 has. equivalent to 70% of the yearly target. Covering 2011 to 2015, PENRO-Aklan has planted 6, 346.70 has. of forestland areas with 4.1 million seedlings in 60 barangays within 15 municipalities. This is equivalent to .27% of the National Goal in planting of 1.5 billion seedlings and .42% in 1.5 mil. has.  for the five-year period of implementation of NGP. In this period of the project, PENRO-Aklan prevalent commodities of NGP plantation were timber, indigenous,fuel wood, cacao, coffee, fruit trees, bamboo, mangrove, rubber and urban greening. According to the report, eleven municipalities with upland areas have planted 6, 184.00 has. with 3, 250, 983 see...

by Darwin T. Tapayan Gov. Florencio Miraflores (right) commending the honest act of Tay Poldo, (left) a utility worker in provincial hospital. He was given the certificate of recognition by the governor together with the chief of hospital Dr. Paul Macahilas (center). Photo by Archie Hilario Gov. Florencio Miraflores awarded an honest utility worker of Dr. Rafael S. Tumbukon Memorial Hospital (DRSTMH) making him as permanent employee from being a job order. Leopoldo “Poldo” or “Polding” Martinez Jr., 52 years old never expected this award after he honestly returned back the found lost wallet at the Out Patient Department area of the hospital on Sept. 3, Saturday. Tay Poldo said that found this brown wallet on a chair while cleaning on the area around 6:00am and immediately surrendered it to the hospital’s head of security without even opening it. On the following day, it was claimed by the owner identified himself as Richard Urios Rico Sr., legal age, a ship captain and resident...

ni Darwin Tapayan O wika, wika'y siya't mainam Sa pagsulat at pakikipagtalastasan Sa pagtatalumpati at panitikan Siyang tangi upang tao'y magkaunawaan. Wika'y sadya't yaring hiyas Sa puso ng sinuma'y nagluluwat Tangi't butil na sa patag ay ikinalat-- Makinang na wika, sadyang likas. Wika sana'y langit ang naaabot Ano't nasa lupa na'y 'di pa madampot Ng taong yari't akala'y bubot Na siya'y walang muwang sa biyayang dulot. Siya nga at bakit niyaring sadya? Siya nga at tao'y sagana, sa wika'y mariwasa Ngunit ano't tao'y salat sa pangangalaga? Wika'y pinagtatabuyan siya at ikinahihiya... Ano't tao'y sadya't yaring hangal? Walang pagtangi sa wikang mutya't mahal Na nga't sana'y ikarangal Sapagkat Diyos ang nagpala, Siyang nagbigay. Wika sana'y pagyamanin Sa patag ay isabog at pagyabungin At sa pagsikat ng umaga ay anihin Upang sa puso'y magluwat, magalak ...

komposo ni Darwin Tapayan Ako'y nanggaling sa kadiliman Malayo pa ang aking nilakad Ngunit nakaya ko parin At ako nga ay naparito Sa lupain ng liwanag At nakita ko ang kabanal-banalang Bahay-Dalanginan Kaya't ako'y pumasok At napaluhod At nanalangin na O sana O Diyos Ako ay iyong patawarin. O sana O Diyos Ama Anak At Espiritu Santo Turuan mo akong magmahal At magpatawad O sana o Diyos. O sana O Diyos Ako ay iyong patawarin.

ni Darwin Tapayan Sa usad-panahon tao'y nabihasa; Pantas na dakila, nakilalang kusa, Sa kinang at tanyag ng bagong likha Badhang mapapahamak buhay ng madla. Kagandahan ng daigidig ay naagnas Nitong usad-panahon ng taong-hamak; Pantas at dalubhasa'y nangagsitukllas Totoo't masarap, 'pag nagawi'y 'saklap. Usad-panaho'y usad ng kabihasnan; Kung anong sipol ay siyang kahalingan Ng taong 'di na inisip ang hantungan Ng mundong narurupok sa kadiliman.

ni Darwin Tapayan Ikaw ba'y nalulungkot o nadarama ang pighati't pagluha? Huwag kang mahiya sumilip saglit sa paligid na sayo'y umaali-aligid. Masdan mo ang harden sa umaga tunay ngang mga bulaklak nito'y kayganda-- Hindi ba't iba't ibang kulay? Kanina lamang ay makikta sa'yong mga mata ang pagluha ngayo'y makikita na lamang kumikislap, nagningning lumiliwanag na para bang bituin. Kaibigan, alam kong ikaw ay naglalakbay tungo sa magandang bukas; Ikaw ba'y nalulungkot o di kaya'y nababagot? Ikaw ba'y nalulumbay o nawawalan ng pag-asa sa buhay? Lagi mong isiping Siya'y nariyan at ang harden sa umaga na lagi mong makakasama.

ni Darwin Tapayan Sa dakong madilim, ako'y iyong masisilayan Dalamhati sa puso'y kailan ko mauunawaan; Hiling ko lang nama'y makapumiglas sa karukhaan Ngunit kailan ko madaratnan ang hiyas na kapalaran. Aalis ako upang malayo sa sinawa'ng kabihasnan At kung sakaling ako'y madapa, pagbango'y asahan Sa tuktok paroon, aking babakasin, mga karaanan Maliko't malayo, matitiis at s'yang hantungan. Paalam sinta ko't ako'y maglalandas Muli't muli'y magbabalik at sa inyo'y may isisiwalat: "Inang halika't ako'y hagkan Lunggati ng buhay ay aking nakamtan."

ni Darwin Tapayan Plowing the Rice Field by Fernando Amorsolo Sa kaunud-unuran it bukid ako nabun-ag Sa mahilway, maeapad ag bugana nga daeaag; Sa pamusdan ag sa punta it bukid naghigad Sa euyo nanday Nanay ag Tatay sa ahaw payag. Nangabuhi nga matawhay ag masadya Nangabuhi sa kalisod ag kabugana Nangabuhing bukidnon ag nabuhing taha-- Pangabuhing pagatindugan ag indi ikahuya. Agahon, utro-adlaw, hapon ag sa kagab-ihon Kamote, balingka, ukon saging ro ginakaon Nga idto sa bahin nga bakiling ko gintanom, Ag kon tig-aeani, idto sa patag nagapamugon. A'non ko kon duyon ro akong naabtan Pangabuhing bukidnon nga 'di ko haeos maaywan Bisan san-o ag bisan siin hay akon gid pasidunggan Sa masunod nga hinaylo it katawhan.

...indi ka maghingawa sa sueat nakon  Duyon hay sueod ku ang baeatyagon.   ni Darwin Tapayan Isaeang ka gabii nga madueom Nagsueod sa akon nga panumdom Ikaw... nga kon sin-o kakon Basta't haisipan ko ring uyahon. Di ko maisip, guwapa ka gid? Ham-an sa akong isip hay nagapangilid Ag nga sa katueugo'y ina ka gid; Kimo baea'y dapat akong maakig? Abi-abiha lang ro ang sueat, Batuna, basaha, ag magsabat Kon ano man ro ing pamatbat Duyon hay pagataw-an ko it paghueat. Ayaw eang mahangit kakon Kon ham-an kimo ako hay makaron Ag indi ka maghingawa sa sueat nakon Duyon hay sueod ku ang baeatyagon.

May sangka manugpangisda ro nagkumpesar sa pari. Kumpesar it manugpangisda: nagkasabtanan sanda ku anang kaeapitbaeay mawto nga nakamitlang imaw it mga maeain nga mga pamisaea kontra sa ana nga kaeapitbaeay. Nagsabat ro pari nga magtipon raya it mga bueak ukon koton ag isueod sa sako. Dugang pa it pari nga dayon ikalhit raya it manugpangisda sa plaza ku banwa. Apang owa nagpromesa ro pari it kapatawaran sa eaki.     Inisigida nga umuli ro eaki ag nagpamu’pu’ it koton ag gindaea ro sangka sako kara sa plaza ku andang banwa. Kapareho it ginsugo ku pari ginkalhit na raya sa nagkaeain-eain nga parte it plaza. Pagkatapos hay nagbalik eagi imaw sa pari ag masadya nga ginsugid ro anang pagtuman sa bilin sa eaom nga mapatawad eon imaw. Apang ginkakueba na tag ginhambaean imaw it pari nga owa pa hatapos ro anang bilin kana.    Ginsugo imaw nga pamueuton na ro mga koton nga ginpangalhit sa plaza. Nasubuan ro eaki ag nagmueo-mueo, ginasugid sa pari nga malisod raya nga pamu...

joshweinstein.wordpress.com ni Darwin Tapayan I.  Kabuhi-estudyante, ano kalisod Kon owa ngani't baeon dayon matis-od Nagapangabudlay sanday Nanay ag Tatay sa matuod Kanday Nonoy ag Inday agud pag-eskuwela hay matukod. II.  Nagasalig gid sanday Nanay ag Tatay Matapos ro pagtuon nanday Nonoy ag Inday Agud ro pangabuhi hay mapatawhay; Sanda hay 'di eon makapamueay-mueay. III.  Sanday Nonoy ag Inday hay nakahimakas Sa kalisod it pangabuhi'y nakaeampuwas; Pobreng pangabuhi'y dayon nga mapaathag Sa kabugana it pangabuhi hay nagapanagad. IV.  "Ngani ikaw, kamo, kita Mag-eskuwela it mayad ag 'di magpadaea-daea Sa sakit nga daea it barkada Nga imaw ro panamad sa handom it pamilya."

missiongreenpossible.wordpress.com ni Darwin Tapayan Permi kami nagapabaybay Kaibahan sanday Nonoy ag Tatay Kon ro baeod hay matawhay Mauli gid kami daea ro kalipay. Ako, sanday Nonoy ag Tatay ro 'gapangisda, Sanday Inday ag Nanay ro 'gabaligya Kon maubos, kami hay masadya Imaw ruyon kami--nagapaealangga'. Tuman kalisod ro among pagpangabuhi Apang saeamat nga kami hay buhi Maisip ko ngani dayon ako 'gahibi Malisod, apang indi kami kapangindi.

ni Darwin Tapayan Malisod, pangabuhi nga pamugon, Pangabuhi nga sa uma ginpangumon Bugay nga imaw ro naagom-- Di matalikdan, 'di maaywan sa daeanon. Pangabuhi nga bukon it kahuy-anan Magdaea man sa kalisod ag kapipit-an, Pakadumdumon nga angay pasaeamatan Bangud sa gihapo'y nagdaea it kabuganaan. Tao eang kon ikaw hay makasarang Sa pamugnan ikaw hay manganihan Pakaisipon--halit it adlaw nga 'di masayran Sa gihapo'y hunaon, diya hay may kalipayan. Malisod kon ikaw mamumugon Pangabudlay nga sa kabuhi'y nabaton Apang sa kahigayunan, dungganon Nga imaw hay nakahimueos man katon.

www.darylurig.com ni Darwin Tapayan Bueak ikaw nga ano katahom Nga sa harden, ikaw ro haeandumon; Bueong ka sa sakit it tagipusuon Nga daea it saea nga baeatyagon. O ikaw, bueak nga matahom, angayan Bueak ka man nga ano kagamhanan Bugay it eangit ikaw ro natunaan-- Katahom nga imaw ro among kalipayan. Ham-a't kimo ako hay nabihag? Bangud baea sa imong kabanaag? Ukon sa imong ueag? Bueak ka gid baea nga tampad? Sa makaron, ako hay nahingawa Sa imong katahom ag kaguwapa Kon ikaw bueak gid baea Ukon baye nga abi kuno prensisa. Sa makaron, ikaw nga bueak Sa paeas it hangin hay dali matagak; Sa kaeayo ikaw hay nagdabdab Dayon ro pagkabirhen nasamad.

ni Darwin Tapayan Do mga mangunguma hay nagaantos Sa pangabudlay, kalisod nga ginatos Agud nga mga pananom hay magbaeos Matinubason: kalisod hay matubos. Basi kamo hay nagakahingawa Nga abi n'yo kung madali magpanguma, Haeos dugo ro gin-uea it mangunguma Sa maeapad ag kaliwayon nga uma. Kalisod it mangunguma, 'di matup'ngan-- Tagipusuon--pungod sa kaeanasan Do ginbunyag hay dugo ag kahueasan Sa gintanom nga buot-kahimayaan. Pamaagi nga imaw tuman naagom Pangabudlay nga sa kabuhi'y naangkon Apang sa kahigayunan, dungganon Nga imaw nakahimueos man katon. Ahaw panguma--pangabuhi nga tawhay Sa kabuhi'y nagdaea--eangit ag hilway Sa mga paniempo--limog ag kaeamay Ag ku ulihi'y nalipatan, naeangkay. *may sukat, tigdinose

ni Darwin Tapayan Panamgo, handom, ag eupad Kapara it pispis nga nagapasimpaead Nga sa kahawaan ag sa panganod hay nagaantad Ag sa kaeawuron hay nagapanagwad. Mapaeangit, mapaeugta ukon mapaeawod Eupad nga matuod indi basta mahawod Mahimakasan, suba man ukon bantod Sa eawod, nagahampang sa baeod. Do eupad nga tawhay ag makanay Sa ulihi, tuman ro kalipay As sa eugta’y magabalik daea ro katawhay, Agud ulikdon ro kabuhing kato’y ahaw. Daya akong paandam: “Magdahan eang sa pageupad Basi kon ikaw hay hinandad Ag hilipat sa ginpanaad— Kabuganaan nga kanday Nanay ag Tatay gintagtag.”

Sangka panan-awan (news analysis) ni Darwin T. Tapayan PASADO EON NGA layi ku Hunyo 21 ro Republic Act 10909 ukon “No Short Changing Act”. Dayang layi nagatao it penalidad sa mga negosyante nga nagasinsilyo it kueang, kendi, ukon ano pa man nga mga butang sa pihak nga kuwarta. Bisan pa nga raya hay 25 sentimos, sa una nga pageapas hay pwede nga mapinahan it multa nga P500.00 ro natungdan. Sa ikaywa nga pageabag hay multa nga P15K, tatlong buean nga pagkansela sa pag-operate it establisyimento ag sa ikatlo nga kahigayunan hay multa nga P25K ag pagsara sa pag-operate it negosyo. Apang bisan pa nga raya hay epektibo mga daywang dominggo eon, maabu sa gihapon ro nagaeapas sa raya nga kasuguan. Daya baea hay bangud owa pa sanda kasayud sa layi ukon raya hay sa ugali eon it mga negosyante? Kinahangean gid raya maeubtan it tanan nga mga negosyante kapin pa ro mga kabahin sa Micro, Small, ag Medium enterprises. Bukon it mayad nga rason sa pagnegosyo ro kueang ukon owa it pansinsilyo. Dik...

Sangka panan-awan (news analysis) ni Darwin T. Tapayan GINADUSO MAKARON SA Sangguniang Bayan it Kalibo ro zero open defecation ukon ro paghigku kon siin-siin eang bangud sa kakueangan it CR ukon kaselyas. Suno kay SB member Cynthia Dela Cruz, may 243 ka panimaeay ro nagakinahangean it mga toilet ag daya nga mga panimaeay hay maeapit sa Aklan River ag sa mga baybayon. Manami raya nga balita. Angot kara, dapat man nga taw-an it atensiyon ku lokal nga gobyerno ro pagdugang it pampublikong CR. Bangud ro Kalibo hay sentro it komersiyo, gobyerno, ag nagabahoe nga turismo, adlaw-adlaw maabung tawo ro nagaadto ag nagaagi sa banwa. Mawron nga kinahangean it mga tawo ro maeapit nga mga CR iskapin pa sa mga pampublikong lugar. Kinahangean man nga raya hay malimpyo ag libre para sa tanan. Sa Kalibo Public Market halimbawa, sa kaabuon it tawo adlaw-adlaw, maabu ro nagagamit it isaeahanon nga CR. Maobserbahan nga pilang bato eang ro toilet ag kon amat nagakakueang sa tubi, maayos ag malimpyo n...

ni Darwin Tapayan Do matuod nga amigo Hay ro tawo nga mabinuligon kimo; Kaibahan sa pinili nga oras Ina gid imaw, owa't kueang ag bawas; Sa kada adlaw, ikaw hay ginadumdom Agud giyahan sa husto nga paeaabuton; Kon nagakinahangean ka man it bulig Di ka gid pag-aywan kundi taw-an ka it pag-amlig; "Bisan ano man ro matabu--whenever, wherever Amigo nga matuod forever, together!"

gineubad ni Darwin T. Tapayan;  Orihinal nga pagbinaeaybay ni Artemio G. Casas (Hunyo 6, 1960) c. by del parson Ginatawag mo ako nga MAESTRO... apang owa mo ginapamatii ro ang mga turo. Ginatawag mo akong KAHAYAG... apang dueom man gihapon ro gusto mo adtunan. Ginatawag mo akong DAEAN... apang owa mo ginasundan rang mga ginaagyan. Ginatawag mo akong KABUHI... apang ikaw hay patay sa grasya. Ginatawag mo akong KAMATUORAN... apang ro pagbaeay ku ing kabuhi'y kapurilan. Ginatawag mo akong GIYA... apang wa ka gamunot. Ginatawag mo akong ABYAN... apang ro tagipusuon mo'y ginaeayo kang. Ginatawag mo akong MATARONG... apang ikaw hay nagababad sa kaeainan. Ginatawag mo akong OWA'T KATAPUSAN... apang ginauyang mo ring tiempo sa wa't kapueos-pueos, nga mawto ring kamatayon nga owa't katapusan. Ginatawag mo akong DUNGANON... apang ro tuon ko'y ginahigkuan mong wa't paghuna. Ginatawag mo akong MAKUSOG... apang owa mo gi...