AKLANON PROUD

ni Darwin Tapayan Minumutya ka’t niluludhan ng madla Sa kislap mong taglay sila’y napatunganga Naghumlad ng palad, sakali’y biyaya; Hangaring marupok ang maging dakila. Masdan mo ang maralita ng lansangan ‘Di baga’t uhaw sayong kadakilaan, Sayo’y nanikluhod sakali’y makamtan Hangari’y malasap kislap na ‘yong tangan. Ikaw nga’y ugat ng kapangahasan Ng madlang sayo’y dumakila’t umasam Hangad ay magpakariwasa sa yaman Ni hindi minasid, tao ng lansangan. Kislap mo’y sadyang maningas, mapangsilaw Murang papel kung ika’y sadyang matanaw Ngunit kapara’y hiyas na mapang-uhaw Sa mundong ito’y yaring ikaw ang gugunaw.

ni Darwin Tapayan Sa aking paglalakbay, Pangamba’t takot ay nanalaytay; Pighati, lungkot at lumbay Ay numumuo sa masalimuot kong buhay. Sa aking pakikisalamuha, Minsang nadama ko ang pagluha Lumbay at kimkim ay nanguna, Sa puso namumuhay, ako’y nangamba. Sa aking pakikipamuhay, Minsang natisod sa bato’t nalatay Winaring wala ng makikiramay Akong wala ng pag-asang mabuhay. Sa aking paglalandas, Sa daan ng buhay ako ay nadulas, Nawari ko ang lungkot ay wala ng lunas; Kagandahan ng buhay ay kailan ko kaya matatalastas. Sa panahon ng kalungkutan ay namutawi, Panambitan ko’y aking ibinati; Sa langit ay bumuntong at nakiwari Sana’y lumbay ay mahawi. Pumatuloy ang yugto ng panahon Pumatuloy ang pagsubok at hamon, Ngunit asam ko’y pag-asang ayon— Ngiti sana’y siya ang hihilom. Sugatan ang puso’t isip ko’t diwa, Batid kong ang ngiti’y may hiwaga, Siyang lunas sa pighati ko’t pagdurusa Talastas kong siya ang aking umaga. ...

ni Darwin Tapayan Malamig ang simoy ng hanging humahaplos Sa puso ko’y umaawit, nagsasayang lubos May galak ang mga dahon sa puno Wari kong nagsasayaw sa himig ng Pasko. O kaysarap pakinggan himig ng lansangan Kalansing ng murang kahoy na may mga tansan Dulot ng tugtugin: Pasko ay sadyang ligaya Tiyak na buhay ay malulubos sa pag-asa. Himig ng Pasko ay laganap sa nayon Kapagdaka, naantig na puso ay napapalingon Hinahanap awiting nagsariwa ng aking buhay Sa bawat sandal ay nagdudulot ng kulay. O kay saya, hali na at magdiwang Ikagalak isang maanyo at butihing pagsilang Ng sanggol na Jesus sa sabsaban ng inang mahal Nawa’y maisapuso at isahimig ang anyong banal. Sumaliw na ang tinig sa tugtuging marangya Aliw-iw ay sadyang naaantig, mariwasa; Sa himig ay namulat ang puso kong pahat Sa pagdiriwang na nga’t dakila sa lahat.

ni Darwin Tapayan Sadyang kay lungkot ang maghiwalay Sa isang tapat at kaibigang tunay. Ako’y nagdaramdam ng lubos, Subalit ika’y nasa puso’t ‘di malilimot. Kaibigan, salamat sa magandang ala-ala, Salamat sa masaya’t makulay nating pagsasama. Naisip ko, ano kaya ang bukas na sa ati’y naghihintay? Nawa’y maging masaya at gumanda ang ating buhay. Malungkot man, ika’y sadyang nasa puso ko… Paalam kaibigan matalik at totoo.

isang sanaysay ni Darwin Tapayan Pinangangambahan ngayon ng libu-libong mga mahihirap na benipesaryo ng Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4P’s) ng gobyerno na baka alisin na ang programang ito na para sa kanila ay nakatulong ng malaki. Gayunman mga kaibigan, hayaan nyo pong ibahagi ko sa inyo ang 4P’s na tiyak na magbibigay ng tulong sa atin hindi lamang sa mga pagkakataong ito kundi sa panghabambuhay. Tatawagin ko ang 4P’s na ito na 4P’s sa Pag-unlad sa Buhay.  Ang mga P na ito ay: Pangarap, Pananampalataya, Pagsisikap, at Paglilingkod. Ang mga ito ang napatunayan kong naging tulong sa akin sa kung anong mga tinatamasa kong mga pag-unlad sa buhay ngayon. Ang unang P ay Pangarap. Ang pag-unlad sa buhay ay nagsisimula sa pangarap. Ang pangarap ang siyang nagiging inspirasyon natin upang kumilos tungo sa pag-unlad. Ibig sabihin, sinuman ay hindi uunlad sa buhay na ito kung siya ay walang pangarap. Nawa ito ang iukit ng mga magulang sa kanilang mga anak na habang sa murang ed...

ni Darwin Tapayan Sa tunga it katueugon Masadya nga panamgo ro nangin dayon: Kabuhi nga eangitnon Kalipay nga owa it utbong. Ginbaktas mabato nga daeanon Paagto sa bukid nga may katayugon; Gintikeod ro bato nga nagapangatubangon Sa mahaba kong daeanon. Naabot gid ro punta it bukid Sa manami nga taeamnan naniid; Nangaon prutas  nga manamit O ano kananam, o kabuhi matam-is! O ano kanami nga panamgo— Pangabuhi nga imaw gid ro handom ko; Sa pagdayon it mga paniempo Makita ko gid ro kamatuoran it rayang panamgo.

ni Darwin Tapayan Panamgo, handom ag eupad Kaparas it pispis nga nagapasimpaead Nga sa kahawaan ag sa panganod nagaantad Ag sa kaeawuron hay nagapanagwad. Mapaeangit, mapaeugta ukon mapaeawod Eupad nga matuod indi basta mahawod Mahimakasan, suba man ukon bantod Sa eawod, nagahampang sa baeod. Do eupad nga hilway ag makanay Sa ulihi, tuman ro kalipay Ag sa eugta’y magabalik daea ro katawhay, Agud ulikdon ro kabuhing kato’y ahaw. Daya akong paandam: “Magdahan eang sa pageupad Basi kong ikaw hay hinandad Ag hilipat sa ginpanaad— Kabuganaan nga kanday Nanay ag Tatay hay gintagtag.”

ni Darwin Tapayan Owa man siguro it maeain karon Alinon ko t-a nahagustuhan ko ron; Indi eang kamo mahangawa kakon Kung nagatangda sa kaeangiton. “Tan-awa baea si Makaruyon Nasamad ro ueo eon karon; Sa sobrang pag-inambisyon Owa ma’t nahimuan ron!” Maeain kung mag-inambisyon Kung ‘di maghugod, ‘wa’t paeaabuton; Makaro’y nag-abot eon ro dag-on Maeapit eon lang ag makatapos it pagtuon. Napangutana ko: ako gid baea ra? Bisan abong kalisod, sige eang a Maabo man ra a’ng kapareha— Mga ambisyoso, ambisyosa. Itanom ko gid sa a’ng isip ron— Maabot ko gid ro a’ng mga ginahandom Sa ulihi nga mga dinag-on Makita n’yo eon ro husto nga si Makaruyon.

By Darwin Tapayan Improved house of an OSPC member compared to a humble abode of a non-member in Osman village. OSPC members religiously maintain their backyard nurseries, even involving children in the family. Photo courtesy of DENR  VI The Community-Based Forest Management in Aklan is actively participated by 23 community people’s organizations (PO’s). According to Chief, Technical Service Division V For. Merlene Aborka of Aklan Provincial Environment and Natural Resources (PENRO), eight of these 23 PO’s are government partners in National Greening Program (NGP) implementation. PENRO Ivene Reyes said that one of the best among these PO’s is the Osman-San Dimas Producers Cooperative (OSPC) in Brgy. Osman, Malinao, Aklan. Osman is one of the two barangays in the last mountain range in the municipality of Malinao which is 14km far from the Brgy. Poblacion and 26km away from the provincial Capitol in Kalibo. The barangay has a total area of 1,600has wherein 1,300has of thi...

by Darwin T. Tapayan Gov. Florencio Miraflores (right) commending the honest act of Tay Poldo, (left) a utility worker in provincial hospital. He was given the certificate of recognition by the governor together with the chief of hospital Dr. Paul Macahilas (center). Photo by Archie Hilario Gov. Florencio Miraflores awarded an honest utility worker of Dr. Rafael S. Tumbukon Memorial Hospital (DRSTMH) making him as permanent employee from being a job order. Leopoldo “Poldo” or “Polding” Martinez Jr., 52 years old never expected this award after he honestly returned back the found lost wallet at the Out Patient Department area of the hospital on Sept. 3, Saturday. Tay Poldo said that found this brown wallet on a chair while cleaning on the area around 6:00am and immediately surrendered it to the hospital’s head of security without even opening it. On the following day, it was claimed by the owner identified himself as Richard Urios Rico Sr., legal age, a ship captain and resident...

ni Darwin Tapayan Sa usad-panahon tao'y nabihasa; Pantas na dakila, nakilalang kusa, Sa kinang at tanyag ng bagong likha Badhang mapapahamak buhay ng madla. Kagandahan ng daigidig ay naagnas Nitong usad-panahon ng taong-hamak; Pantas at dalubhasa'y nangagsitukllas Totoo't masarap, 'pag nagawi'y 'saklap. Usad-panaho'y usad ng kabihasnan; Kung anong sipol ay siyang kahalingan Ng taong 'di na inisip ang hantungan Ng mundong narurupok sa kadiliman.

ni Darwin Tapayan Ikaw ba'y nalulungkot o nadarama ang pighati't pagluha? Huwag kang mahiya sumilip saglit sa paligid na sayo'y umaali-aligid. Masdan mo ang harden sa umaga tunay ngang mga bulaklak nito'y kayganda-- Hindi ba't iba't ibang kulay? Kanina lamang ay makikta sa'yong mga mata ang pagluha ngayo'y makikita na lamang kumikislap, nagningning lumiliwanag na para bang bituin. Kaibigan, alam kong ikaw ay naglalakbay tungo sa magandang bukas; Ikaw ba'y nalulungkot o di kaya'y nababagot? Ikaw ba'y nalulumbay o nawawalan ng pag-asa sa buhay? Lagi mong isiping Siya'y nariyan at ang harden sa umaga na lagi mong makakasama.

ni Darwin Tapayan Sa dakong madilim, ako'y iyong masisilayan Dalamhati sa puso'y kailan ko mauunawaan; Hiling ko lang nama'y makapumiglas sa karukhaan Ngunit kailan ko madaratnan ang hiyas na kapalaran. Aalis ako upang malayo sa sinawa'ng kabihasnan At kung sakaling ako'y madapa, pagbango'y asahan Sa tuktok paroon, aking babakasin, mga karaanan Maliko't malayo, matitiis at s'yang hantungan. Paalam sinta ko't ako'y maglalandas Muli't muli'y magbabalik at sa inyo'y may isisiwalat: "Inang halika't ako'y hagkan Lunggati ng buhay ay aking nakamtan."

ni Darwin Tapayan Plowing the Rice Field by Fernando Amorsolo Sa kaunud-unuran it bukid ako nabun-ag Sa mahilway, maeapad ag bugana nga daeaag; Sa pamusdan ag sa punta it bukid naghigad Sa euyo nanday Nanay ag Tatay sa ahaw payag. Nangabuhi nga matawhay ag masadya Nangabuhi sa kalisod ag kabugana Nangabuhing bukidnon ag nabuhing taha-- Pangabuhing pagatindugan ag indi ikahuya. Agahon, utro-adlaw, hapon ag sa kagab-ihon Kamote, balingka, ukon saging ro ginakaon Nga idto sa bahin nga bakiling ko gintanom, Ag kon tig-aeani, idto sa patag nagapamugon. A'non ko kon duyon ro akong naabtan Pangabuhing bukidnon nga 'di ko haeos maaywan Bisan san-o ag bisan siin hay akon gid pasidunggan Sa masunod nga hinaylo it katawhan.