'Sinsilyo Ko, Ibalik mo'
Sangka panan-awan (news analysis) ni Darwin T. Tapayan
PASADO EON NGA layi ku Hunyo 21 ro Republic Act 10909 ukon “No Short Changing Act”. Dayang layi nagatao it penalidad sa mga negosyante nga nagasinsilyo it kueang, kendi, ukon ano pa man nga mga butang sa pihak nga kuwarta. Bisan pa nga raya hay 25 sentimos, sa una nga pageapas hay pwede nga mapinahan it multa nga P500.00 ro natungdan. Sa ikaywa nga pageabag hay multa nga P15K, tatlong buean nga pagkansela sa pag-operate it establisyimento ag sa ikatlo nga kahigayunan hay multa nga P25K ag pagsara sa pag-operate it negosyo.
Apang bisan pa nga raya hay epektibo mga daywang dominggo eon, maabu sa gihapon ro nagaeapas sa raya nga kasuguan. Daya baea hay bangud owa pa sanda kasayud sa layi ukon raya hay sa ugali eon it mga negosyante? Kinahangean gid raya maeubtan it tanan nga mga negosyante kapin pa ro mga kabahin sa Micro, Small, ag Medium enterprises. Bukon it mayad nga rason sa pagnegosyo ro kueang ukon owa it pansinsilyo. Dikara nagasueod ro pagdinaya it mga negosyante.
Do problema sa mga manugbaeakae hay natamaran maggamit ukon magtener it sinsilyo nga kuwarta sa anda nga mga buesa ukon kaheta. Daya man ro sambilog nga kabangdanan ham-an nga owa haeos nagatao ro mga kahera ukon negosyante it mga sinsilyo. Bisan pa ro mga manugpakalimos hay napahuya ukon naugot kon taw-an it sensilyo nga kuwarta. Sa tricycle halimbawa, nahuya man ro mga iba nga magtao it salapi sa pamasahe kon ro pamasahe hay 5.50 piso sa pihak hay an-om ro ginatao.
Sambato pa, may mga negosyante nga tamad ag ro manugbaeakae pa ro ginapausoy it sinsilyo para kanda. Halimbawa, kon may binakae ka nga 92 piso, sa imo nga kuwarta nga sanggatos hay sinsilyuhan ka it napueo nga coin ag pangayuan ka it daywampiso. Daya kon amat hay naga-irita sa mga manugbaeakae ag bukon it konbenyente kanda nga mag-inusoy it sinsilyo sa buesa, kaheta ukon kon siin-siin. Bukon it obligasyon it manugbaeakae ro pag-usoy it sinsilyo sa anda nga kaugalingon. Do raya nga mga klase it negosyante hay may katapat man kunta nga layi.
Do bag-o nga layi nga “No Short Changing Act” hay kinahangean maipaintindi sa tanan. Daya hay leksiyon sa mga negosyante nga mangin husto sa anda nga mga kostumer. Daya hay nagaturo man it kamaeayran sa mga pumueuyo kapin pa sa mga inunga nga importante ro pagtipon it kuwarta bisan pa nga raya hay bente-singko sentimos. #
PASADO EON NGA layi ku Hunyo 21 ro Republic Act 10909 ukon “No Short Changing Act”. Dayang layi nagatao it penalidad sa mga negosyante nga nagasinsilyo it kueang, kendi, ukon ano pa man nga mga butang sa pihak nga kuwarta. Bisan pa nga raya hay 25 sentimos, sa una nga pageapas hay pwede nga mapinahan it multa nga P500.00 ro natungdan. Sa ikaywa nga pageabag hay multa nga P15K, tatlong buean nga pagkansela sa pag-operate it establisyimento ag sa ikatlo nga kahigayunan hay multa nga P25K ag pagsara sa pag-operate it negosyo.
Apang bisan pa nga raya hay epektibo mga daywang dominggo eon, maabu sa gihapon ro nagaeapas sa raya nga kasuguan. Daya baea hay bangud owa pa sanda kasayud sa layi ukon raya hay sa ugali eon it mga negosyante? Kinahangean gid raya maeubtan it tanan nga mga negosyante kapin pa ro mga kabahin sa Micro, Small, ag Medium enterprises. Bukon it mayad nga rason sa pagnegosyo ro kueang ukon owa it pansinsilyo. Dikara nagasueod ro pagdinaya it mga negosyante.
Do problema sa mga manugbaeakae hay natamaran maggamit ukon magtener it sinsilyo nga kuwarta sa anda nga mga buesa ukon kaheta. Daya man ro sambilog nga kabangdanan ham-an nga owa haeos nagatao ro mga kahera ukon negosyante it mga sinsilyo. Bisan pa ro mga manugpakalimos hay napahuya ukon naugot kon taw-an it sensilyo nga kuwarta. Sa tricycle halimbawa, nahuya man ro mga iba nga magtao it salapi sa pamasahe kon ro pamasahe hay 5.50 piso sa pihak hay an-om ro ginatao.
Sambato pa, may mga negosyante nga tamad ag ro manugbaeakae pa ro ginapausoy it sinsilyo para kanda. Halimbawa, kon may binakae ka nga 92 piso, sa imo nga kuwarta nga sanggatos hay sinsilyuhan ka it napueo nga coin ag pangayuan ka it daywampiso. Daya kon amat hay naga-irita sa mga manugbaeakae ag bukon it konbenyente kanda nga mag-inusoy it sinsilyo sa buesa, kaheta ukon kon siin-siin. Bukon it obligasyon it manugbaeakae ro pag-usoy it sinsilyo sa anda nga kaugalingon. Do raya nga mga klase it negosyante hay may katapat man kunta nga layi.
Do bag-o nga layi nga “No Short Changing Act” hay kinahangean maipaintindi sa tanan. Daya hay leksiyon sa mga negosyante nga mangin husto sa anda nga mga kostumer. Daya hay nagaturo man it kamaeayran sa mga pumueuyo kapin pa sa mga inunga nga importante ro pagtipon it kuwarta bisan pa nga raya hay bente-singko sentimos. #
Comments
Post a Comment