Bugna it Makaako

ni Darwin Tapayan
The verdant mountains sets as background to the shallow rivers of Madalag. Photo courtesy of https://sugarwithaspice.wordpress.com

O ano katahom rayang kalibutan?
Bugna it mahae nga Makaako, kita ro natunaan
O ano ka tantanan, gahom nga indi matup'ngan--
Nahimo rayang kalibutan nga may kahinustuhan.

Tan-awa ro mga matinayog nga bukid,
Mga puno, mga bueak, nga sa kimo'y nagaligid,
Pamatii ro huni it mga pispis ag sa kanda'y maniid
Makita mong mahamungaya... bugna it eangit.

Bugna it Makaako--raya nga kaeaw'ran,
Mga eab-as nga isda, tinuea, ag prutas nga mananam
Mga sapat nga daeagsa sa daeaagan ukon kagueangan
Angay gid nga sa Kana hay pasaeamatan.

Dayang bugna hay ginpatigayon katon nga mga tawo
Agud haeungan, sa eugta hay mapaeambu
Ag sa pag-abot, may handuman ro masunod nga hinaylo*
Nganing mapusean ta sa pag-abot it mga paniempo.

Bugna it Makaako--kita ro natunaan
Nganing sa mas may agahon hay haeungan
Bangod sa pagpangabuhi hay may kapuseanan
Agod nga sa ulihi'y indi maduea sa rayang kalibutan.

*hinaylo ukon henerasyon

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Aklanon Common Greetings and Salutations

Prepared by Darwin Tapayan English Aklanon Hiligaynon Tagalog What is your name? Ano ro i’ng (imo nga) pangaean? Ano ang imo ngalan? Ano ang pangalan mo? I am… My name is… Ako si… Do a’ng (akon nga) pangaean hay… Ako si… Ang akon ngalan amo si… Ako si… Ang pangalan ko ay… Where do you live? Siin ka gaistar? Taga-siin ka hay? (informal) Diin ka gapuyo? Taga-diin ka haw? Saan ka nakatira? Taga-saan  ka? My companion is… Do a’ng kaibahan hay si… Ang upod ko si… Ang kasama ko ay si… How old are you? Pila i’ng edad? Pila ka eon? (informal) Pila na ang imo edad? Pila ka na? Ilang taon ka na? Ilan ka na? Who is with you? Sin-o ro i’ng kaibahan? Sin-o ang upod mo? Sino ang kasama mo? How are you? Hay? (info...
Read more

Patugma (Aklanon Riddles)

Image
gintipon ni Darwin Tapayan 1. Sambilog ro ginsudlan, tatlo ro ginguw-an. 2. Nagakamang eon ro unga, nagapungko pa eang ro ina. 3. Buktot nga tulay, sahi-sahi ro kulay. 4. Manaba kung nagatindog, mataas kung nakapungko. 5. Maisot eang si Nene, kaantigo eon magtahi-tahi. 6. Baeay ni Adan, indi mabasa it uean. 7. Eab-on, pali; eab-on, pali. 8. Si Nene kung mageupad, do buli nagaiwag. 9. Iya ko gintanom, idto nageabong. 10. Bukon it tawo, bukon it sapat: May daywa ka sungay. 11. Tubi sa mining-mining, indi maabot it hangin. 12. Bukon it tawo, bukon it sapat: kung siin ko ginpaeong, idto ro kabuhi nagdayon. 13. Dahon nga ginbungahan, bunga nga gindahunan. 14. Bukon it tawo, bukon it butang: daea ro baeay bisan siin ro paagtunan. 15. Bukon it tawo, bukon it sapat: Nagapanago si Toto, nakatunga ro ueo. 16. Bukon it taw, bukon it sapat, bukon it butang: may buhok, may mata, may baba, owa it eawas. 17. Sa gabii dahon, sa adlaw baston. Sabat: 1. eambong;...
Read more

“Mamugon”

Image
Aklanon spoken literature  includes kaeantahon (folk song) or kumpuso (song composition). According to some elderly, most of this spoken literature is used to serenade woman (locally known as harana ), lullaby ( hele in vernacular), as luwa being sang in wakes, among others. “Mamugon” (to harvest, especially rice plants) is one of this folk songs generally unwritten with unknown compositor had been pass on from our forefathers to our times. I have heard and knew this (at least this version) from my grandmother, Patricia Dela Cruz Tapayan, now 83 years old. The song relates the story of a typical farmer harvesting in a rice field with its dramatic story missing his/her died mother. Mamugon ako mamugon Sang gantang ro suhoe sa maghapon Alas dose ako pakan-on Oras eon nga ako paulion. Pag-abot sa baeay Mangayo ako it humay Tinuro ako ni Tatay Sa eusong ro paeay. Alinon ko ro paeay? Eawas ko hay nagapangabudlay; Kung buhi eang si Nanay Makaon ako...
Read more